Een kompas voor het leven

Geschiedenis is net als een tijdloze leraar die ons niet alleen de gebeurtenissen uit het verleden laat zien, maar ons ook waardevolle lessen biedt voor het heden en de toekomst. Een tijdloze leraar zoals te vergelijken bij Indiana Jones, die in de laatste film als archeologische professor met pensioen gaat. Waar zijn leerlingen in “Raiders of the lost ark” uit 1981 en “The last crusade” uit 1989, in het klaslokaal vol enthousiasme, interesse en bij de dames vol verliefdheid naar hem luisterden.  

Geschiedenis fungeert als een gids, een kompas dat ons helpt navigeren door de uitdagingen en mogelijkheden die voor ons liggen. In de wereldgeschiedenis zien we de opeenvolging van gebeurtenissen, beslissingen en veranderingen die de loop van naties en culturen hebben bepaald. Wat voor sommige naties en culturen zeker niet goed heeft uitgepakt, want geschiedenis wordt immers vaak door overwinnaars geschreven.

Het bestuderen van de geschiedenis geeft ons inzicht in de oorzaken en gevolgen van menselijk gedrag, en herinnert ons eraan dat onze keuzes vandaag de wereld van morgen vormgeven. Iedere keuze veranderd de loop van de geschiedenis. Of je nu een grote of kleine keuze in je persoonlijke leven maakt. Alles heeft een gevolg. De triomfen van het verleden inspireren ons, terwijl de fouten en tragedies ons waarschuwen voor de valkuilen die we moeten vermijden. Helaas luisteren we hier niet altijd naar en vallen we elke keer weer in een valkuil. Door juist te begrijpen waar we vandaan komen, kunnen we beter bepalen waar we naartoe willen.

Of het bewust of onbewust door de makers is weergegeven, is de desinteresse te merken bij de leerlingen in de laatste Indiana Jones film, “Dial of Destiny”. Blijkbaar speelt ook binnen de filmwereld het idee dat tegenwoordig de jongeren geen interesse meer hebben in de lessen op school en zeker niet meer voor geschiedenis. Toch probeert men in het echte leven, die ene leerling te bereiken die er later misschien wel iets mee zou willen doen.

In mijn persoonlijke leven heeft geschiedenis zich ontpopt als een bron van inzicht en een bron van inspiratie. Die ik graag door wil geven aan de volgende generatie, doormiddel van mijn website, publicaties en/of binnen het onderwijs. Op persoonlijk niveau heeft geschiedenis voor mij de betekenis van zelfontdekking en identiteitsvorming. Het onderzoeken van mijn familieachtergrond en voorouders heeft mij geholpen mijn wortels te begrijpen en de context te waarderen waarin ik ben opgegroeid. Zo ben ik geboren in Nederland, waar ik voor een groot gedeelte van mijn leven met mijn Arubaanse ouders in een dorpje vlakbij Utrecht heb gewoond. Een klein dorpje waar iedereen elkaar wel kent en iedereen vrijwel vaak gemoedelijk met elkaar omgaat. Op sommige momenten kreeg ik wel de indruk dat er onderscheid gemaakt werd van je afkomst en werd je gezien als de buitenlander. Misschien zorgde dit voor een sterke persoonlijke overtuiging en met een zekere Arubaanse trots, om tijdens spreekbeurten op school, het over Aruba te moeten vertellen. Waar naast mijn klasgenoten, zeker ook de leraren iets van konden leren. Want echt veel wist men vroeger niet over het eiland Aruba of over de Nederlandse Antillen. 

Op Aruba is dit weer heel anders. Een echte Arubaan zou ik hier door velen niet gezien worden. Hoe goed ik ook Papiamento probeer te praten, je blijft in de ogen van enkele Arubanen een Nederlander. Daar is misschien tien jaar nog veel te kort voor om echt te weten hoe men hier leeft. Je zou nu kunnen zeggen dat ik hierdoor mij nergens thuis zou kunnen voelen. Dat is zeker in de meeste momenten niet het geval en zie ik het juist als een verrijking die mij heeft gevormd tot wie ik nu ben. Ik realiseer me dat mijn eigen verhaal is verweven met grotere historische gebeurtenissen, maar vooral met mijn persoonlijke en sociale ontwikkelingen. Dit besef heeft me aangemoedigd om bewustere keuzes te maken en mijn eigen pad te volgen, rekening houdend met de lessen die uit het verleden zijn geleerd.

Geschiedenis fungeert daarnaast als een spiegel, waarin we onze menselijke aard en de voortdurende zoektocht naar vooruitgang willen zien. Patronen herhalen zich in de geschiedenis, zowel op wereldniveau als in ons persoonlijke leven. Het begrijpen van deze cyclus kan ons helpen vernietigde paden te vermijden en te streven naar een betere toekomst.

Als we echter praten over de betekenis van geschiedenis, moeten we ook erkennen dat het soms een bron van conflict en verdeeldheid kan zijn. Verschillende standpunten op dezelfde gebeurtenissen kunnen leiden tot onenigheid en onbegrip. Ik ben hier steeds meer bewust van het feit dat de belevingswereld van eenieder toch anders is en men het leven op zijn of haar eigen manier wil beleven. De opvoeding en eigen ervaringen spelen hier een grote rol in. Wat niet altijd op de juiste manier wordt aangeboden. Maar ja, wat is hier de juiste manier? Anderen zie de wereld heel anders en gedragen zich anders die anderen niet kunnen of willen begrijpen. Het is daarom van vitaal belang dat we een benadering van geschiedenis omarmen, waarin we luisteren naar diverse stemmen en streven naar een veelomvattend begrip van het verleden. Geschiedenis gaat niet alleen over het onthouden van feiten en data, maar ook over het in stand houden van medeleven en een dieper begrip van de menselijke ervaring. Door te leren over de uitdagingen en triomfen van mensen uit verschillende tijden en culturen, zijn we beter in staat om in te leven in de emoties en motivaties die hen hebben gedreven. Deze medeleven overstijgt tijd en ruimte en verrijkt de persoonlijke verbinding met de menselijke gemeenschap.

Je kunt wel stellen dat geschiedenis zowel een leidraad is voor de wereld als een kompas voor je eigen leven. Het herinnert ons eraan dat we de bewakers zijn van een voortdurende reis, een reis die is gevormd door degenen die ons zijn voorgegaan. Het is onze taak om de verhalen feitelijk vast te leggen en de verhalen door te vertellen aan volgende generaties over mensen die dit helaas niet meer kunnen. Zo blijven de mooie herinneringen in leven en we hier altijd vol trots en met een fijne lach aan terug kunnen denken. Door de betekenis van geschiedenis te omarmen, kunnen we onze toekomst met wijsheid en veerkracht tegemoet treden. Maar wacht niet te lang, het zou zo over kunnen zijn en blijf je met niets achter en gaat het verleden verloren.