Aruba zit altijd in ons hart - Deel 2

Voor de toerist is Aruba zeker een “One Happy Island”. Maar als je langer op het eiland woont, ervaar je toch enkele problemen waar geluk ver te zoeken valt. Demonstreren, je mening geven en kritische op iets zijn is je recht die eenieder van ons mag beoefenen. Het is hierbij wel essentieel om het juiste moment hiervoor te zoeken zodat het dan ook echt effect kan hebben. Ook tijdens het bezoek van de koning, koningin Maxima en prinses Amalia van eind januari en begin februari 2023 werd op Aruba dit keer op sommige momenten aandacht gevraagd voor bepaalde langdurige en gevoelige thema’s.

Allereerst werd het Koninklijk bezoek bij aankomst op Aruba verwelkomt met rooksignalen van de Dump, de vuilnisbelt van Aruba. Die werd al enige tijd geleden gesloten. Toch werd er vermoedelijk op drie verschillende plekken, de vuilnisbelt in brand gestoken. De Dump is al jaren, na opeenvolgende kabinetsperiodes, een probleem waar maar nooit een oplossing voor wordt gevonden. Ik moest hier even denken aan het moment dat het huwelijk van Beatrix en Claus werd verstoord door rookbommen die demonstranten op 30 april 1980 onder de leus “Geen woning, geen kroning” naar voren brachten. Gelukkig hadden deze rooksignalen geen negatief effect gehad op het bezoek. Later die dag, bij een bezoek aan San Nicolaas stond wel een demonstrant, Anouk Balentina, die tegen de luchtverontreiniging van de vuilnisbelt demonstreerde.

Ook stonden leden van de protestgroep Aruban Warriors met een spandoek. Onder leiding van Helena Croes dienden ze een verklaring met vijftien punten aan de minister van Koninkrijkrelaties mevrouw van Huffelen, waarbij ze aangaf dat ze de slavernij-excuses van de staat niet wil, maar wel het goud dat de koninklijke familie van Aruba heeft geroofd. Ook willen ze een eigen rijbewijs en paspoort voor de inheemse indianenstam van Aruba, naast het behoud van de Nederlandse documenten. Blijft hier wel de vraag, wie op Aruba nu echt uit een inheemse indianenstam behoort. Dit valt moeilijk te bewijzen. Misschien kunnen we dit beter omvatten met de woorden van onze koningin Maxima. Tijdens haar toespraak op 24 september 2007 zei Koningin Maxima, toen nog prinses, dat toen ze in 2000 haar zoektocht begon naar de Nederlandse identiteit, ze beseft dat de Nederlander niet bestond.

Prinses Maxima: “ 'De' Nederlander bestaat niet. Als troost kan ik u zeggen dat ‘de’ Argentijn ook niet bestaat. Ik vind het daarom heel interessant dat de titel van het rapport van de WRR (Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid) niet is ‘De Nederlandse Identiteit’. Maar: ‘Identificatie met Nederland’. Dat laat ruimte voor ontwikkeling. En voor diversiteit.” Misschien kunnen we hier dan ook stellen dat ‘de’ Arubaan op deze manier ook niet bestaat.

Het goud van Aruba! Straks zou de koning zijn gouden geschenk van de premier, die hij op dezelfde dag had mogen ontvangen, weer terug moeten geven. Dat zou zeker niet de bedoeling zijn geweest. De totale goudproductie van Aruba was vroeger ongeveer 1340 kilo met een huidige waarde van 34½ miljoen euro. Die ook zeker door Nederland, als koloniale overheerser, weg geroofd is. Maar we moeten hierbij het land Engeland niet vergeten. Ook dit land heeft goud van Aruba kunnen wegroven. Sommige Arubanen geven nog steeds aan dat de Gouden Koets van de Oranjes uit Aruba afkomstig is. Echter werd door uitgebreid onderzoek het bladgoud vergeleken met monsters uit Suriname en Zuid-Afrika en blijkt het goud afkomstig te zijn uit Suriname.

Voor het protest van de Aruban Warriors was er bij mij een kleine schaamte te bekennen. Maar die werd echter helaas groter door het bezoek van de Oranjes bij de Universiteit van Aruba. Hier werd het college voor prinses Amalia verstoort door Gisele Sint Jago die een slavenlied begon te zingen. Ze werd meteen naar buiten geleid. Ze kon hierdoor haar manifest niet afdragen aan de minister van Koninkrelaties mevrouw van Huffelen, terwijl ze wel naast haar in de zaal zat. In haar manifest vraagt ze om herstelbetalingen en dat men in de wet de slavernij als een misdaad tegen de menselijkheid wil vastleggen. Aruba heeft zeker slavernij gekend, maar dit is met Curaçao en de rest van de eilanden niet te vergelijken.

Gisele werd na dit incident door de Universiteit gesommeerd niets tegen de pers te zeggen. Hierdoor ontneem je haar recht op haar meningsuiting. Naast dat Gisele zeker mooi kan zingen en ze zeker haar gevoel mag uiten, vraag ik mezelf af of haar manier wel effectief was geweest. Gisele had zoveel voorbereid en heeft hierdoor weinig kunnen voortdragen. Misschien heeft het achteraf wel het effect gehad, maar op dat moment vond ik het jammer dat ze op deze manier de aandacht had gevraagd. Was het niet beter geweest als er, binnen de Universiteit, hier ruimte voor werd geboden? Misschien kreeg ze dan hier geen toestemming voor. Maar op deze manier kon er op een veel effectiever en duidelijker manier de boodschap voorgedragen worden.

Dit ervaarde ik tijdens het nieuws van vrijdag, waarbij de Koninklijke familie een bezoek deed aan het Tula Museum op Curaçao. In 1795 werd op het eiland door Tula een grote slavenopstand gehouden. Na een voorstelling over Tula vroeg directeur Jeanne Henriquez, op een zeer effectieve en tactvolle manier, of de koning op 1 juli (tijdens de Keti Koti-herdenking) in overweging wil nemen zijn excuses te maken voor het slavernijverleden en om op deze manier de stilte te doorbreken.

Ook op de andere eilanden zal de koning geconfronteerd worden met het slavernijverleden. Het lijkt nu wel zeer waarschijnlijk dat hij op 1 juli zijn excuses zal maken. Natuurlijk zal dit wel een weloverwogen besluit moeten zijn en zal de politiek ook hiervan op de hoogte moeten zijn. Mocht de koning, als eerste koning van de wereld, zijn excuses aanbieden, dan weet ik zeker dat het de woorden van directeur Jeanne Henriquez waren, die hier mede voor hebben gezorgd.