Verandering moet van onderop komen

In de Amigoe van donderdag 28 april 2022 stond op de voorpagina een artikel met de titel: “Verandering moet van onderop komen”. Hier had men het over de uitkomsten van een studie die door de Saxion Hogeschool in Enschede was uitgevoerd. Twee jaar lang werd er onderzocht naar de integriteit van het Arubaanse systeem. Bij het presenteren van de uitkomsten waren minister-president Evelyn Wever-Croes, Integriteits-minister Ursell Arends en Armand Hessels van de Stichting Deugdelijk Bestuur Aruba aanwezig. Volgens de minister-president was dit misschien wel het belangrijkste onderwerp voor Aruba. Al vóór dit rapport was de regering hiermee bezig en merkt men op, dat er aan zelfreflectie, staan voor waar je in gelooft en eerlijkheid gewerkt moet worden om het vertrouwen in de overheid te herstellen.

Binnen deze studie is ook gebleken dat men op Aruba liever niet over bepaalde onderwerpen praat. Er heerst een angstcultuur waar mensen liever niet hun mening durven te geven. Ook is er geen integriteitsonderwijs op scholen en hebben kinderen de indruk dat ze zich niet kritisch mogen uiten. Eén van de veranderingen die moeten plaatsvinden is wel dat deze verandering van onderop moet komen. Dat men praat over de rol van “vrienden- en familienetwerken” op Aruba.

Al een aantal weken geleden ben ik door een collega op Colegio San Augustin benaderd en ze vroeg mij of ik voor de tweede klas iets deed aan staatsinrichting. Dit stond inderdaad in de planning en in de tweede klas krijgt men een introductie hierover met het thema: “De overheid”. In de examenklas moet men hierover genoeg kennis hebben om een schriftelijk examenonderdeel goed af te sluiten. Deze collega wilde graag ook naar het Parlement met de studenten van de tweede klas en ik kon samen met haar een project opstarten. Ze zou het zelf gaan hebben over de financiën van de overheid en ik zal mij richten op de basis van staatsinrichting. Van het oprichten van een eigen partij tot het bezoek aan het parlement. Ik vond het een super idee. Ik kon mij herinneren dat een andere geschiedenisdocent, op een andere school, met haar studenten ook een bezoek aan het parlement bracht en hierover haar positieve ervaringen vertelde. Ik weet niet waarom, maar na al die jaren zal een bezoek met studenten aan het parlement voor mij de eerste keer zijn.

In de les gingen de studenten in groepjes zitten en moesten ze een eigen politieke partij oprichten. Een partij met een eigen naam, logo en verschillende standpunten. Na een paar lessen moesten ze hun partij presenteren aan de rest van de studenten en werd er gediscussieerd. Uiteindelijk mochten ze stemmen en kwam er een partij als winnaar naar voren.

Woensdag 18 mei werd de dag dat de studenten van Colegio San Augustin een bezoek brachten aan het parlement van Aruba. Bij aankomst werden we begroet door meneer Marco Berlis (MEP), die ons naar binnen begeleidde. De studenten hadden niet verwacht dat ze nu zelf mochten plaatsnemen op de stoelen waar normaal gesproken de parlementariërs zitten. Vol verbazing en een beetje nerveus, maar ook enthousiast namen ze plaats. Nu werd het dus echt serieus. Hierna maakten ze kennis met de parlementsleden mevrouw Gerlien Croes (AVP), mevrouw Aquanette Gunn (MAS), meneer Alvin Molina (MEP), meneer Raymond Kamperveen (RAIZ) en de president van het parlement meneer Edgard Vrolijk. Na een korte kennismaking mochten de studenten vragen stellen en wilden de parlementsleden graag weten wat volgens de studenten gedaan moest worden met de toekomst van San Nicolaas.

Om maar meteen met de deur in huis te vallen was de eerste vraag, van een student aan de parlementariërs, wanneer men denkt dat de werknemers hun vaste geld van 12,6 procent terug zullen krijgen. Meneer Edgard Vrolijk vond dit een zeer goede vraag. Hij gelooft in positiviteit en heeft hoop. Maar volgens hem moeten we de schade die Covid heeft aangericht niet vergeten. Ook thema’s over milieu, plannen voor San Nicolaas en sociale gezondheid binnen jongeren werden besproken. Er werden scherpe vragen gesteld. Ik ben blij dat de parlementariërs echt de tijd namen om de vragen van de studenten zo goed mogelijk te beantwoorden. Ik kreeg de indruk dat de studenten nu echt het gevoel hadden dat er naar hun werd geluisterd en dat men nu eindelijk ook iets te zeggen had over de toekomst van hun geliefde Aruba. Dat ze serieus werden genomen.

Ik zou heel graag willen geloven, dat door ons bezoek, de minister-president ook extra heeft gemotiveerd. Met name de inbreng van een student van Colegio San Augustin, waardoor vrijdag 20 mei de minister-president met een bericht is gekomen dat uiteindelijk de kogel door de kerk is. Op 1 juli van dit jaar zal het tekort gestelde bedrag van 5 procent op ons salaris worden stopgezet en gedurende 2023 zal ook de 12,6 procent weer worden teruggegeven. Geduld is een schone zaak. Fantastische nieuws. Rest mij nog wel de vraag: “Gedurende 2023? Wanneer zal dit precies ingaan? Begin van 2023, in het midden van 2023 of aan het eind van dat jaar?” Laten we deze datum dan ook vaststellen. Want veel mensen willen helaas eerst zien, dan geloven. Men is na al die jaren wantrouwig tegenover de overheid.

Is dit nu een vroegtijdige verkiezingsstunt van de minister-president? Want Staatssecretaris Van Huffelen geeft zelf de bestuurders de ruimte om op hun eigen manier de 12,5 procent salariskorting op te heffen. Voor het afschaffen van deze salariskorting zijn wel drie voorwaarden aan verbonden. Zo moet men tot een akkoord komen over de normering van de topinkomens. Het ontwerp is op 3 november 2021 ingekomen. Het concept van de landsverordening normering topinkomens is bij het Parlement en wordt binnenkort in het parlement besproken. De tweede voorwaarde van Nederland is, dat de extra kosten om de 5 procent uit de eigen begroting van 2022 terug te betalen. Hier geeft Nederland geen steun voor. En de derde voorwaarden is dat de salariskorting van 25 procent voor politici moet blijven bestaan. Ook is het van belang op te merken dat parlementairs geen toelage krijgen van 25 procent. Een coördinator van een minister ontvangt deze nog altijd wel.

Natuurlijk heeft ons bezoek niets te maken met het besluit van de regering. Maar persoonlijk vind ik zeker dat een bezoek aan het parlement met studenten, voortgezet moet worden. Dat er een mogelijkheid wordt geboden om vaker de jeugd in contact te laten komen met ministers en parlementariërs. Dat er met ze wordt gesproken over belangrijke thema’s binnen de Arubaanse samenleving. Ook de jeugd heeft mooie ideeën en zijn hierin vindingrijk. De tijd waar studenten hun eigen mening niet mogen geven is verleden tijd. Het ontwikkelen van een methode voor integriteitsonderwijs op scholen kan hier een oplossing zijn. Verandering moet van onderop gaan komen.