Speciale gemeente van Nederland?

Stelt u zich eens voor. U woont in één van de gemeenten van Nederland. U bent 74 jaar en gepensioneerd. Voor u pensioen ontvangt u ongeveer 700 euro per maand. Dan is mijn vraag: “Kunt u hiervan rondkomen? Kunt u hiervan, in deze moeilijke tijden, uw water en licht betalen?”

Misschien begint u nu meteen te rekenen. Klopt het wel? Heeft hij hier geen fout gemaakt? Is het wel 700 euro?! De ouderen in Nederland krijgen toch rond de 1250 euro? Nee, voor dit bedrag zou ik zeker niet van rond kunnen komen. Met al die hoge gas, water en lichtprijzen, zal het niet gaan lukken. Er moet hier een fout zijn gemaakt.

Ik moet u zeggen dat ik hier geen fout heb gemaakt. Inderdaad krijgen de ouderen in Nederland rond de 1250 euro. Maar op Bonaire, wat in 2010 een speciale gemeente van Nederland is geworden, is dit helaas niet het geval. Daar krijgt men ongeveer 700 euro per maand. Om precies te zijn 752 dollar, wat met de huidige koers van vandaag 711,81 euro is. Ter vergelijking met die van Sint-Eustatius, waar ze 860,42 Euro (909 dollar) en die van Saba van 848,11 euro (896 dollar) ontvangen.

Waarom zo’n groot verschil? Het is niet te geloven, maar op Bonaire leeft bijna de helft van de inwoners onder de armoedegrens. Minimumloon is fors lager dan die in Nederland. Uitkeringen zijn niet eens de helft van die uit Nederland en pensioenen lopen flink achter bij de kosten van levensonderhoud. Door een nieuw belastingsysteem, waarbij de lasten van hoog naar lage inkomen zijn verschoven, worden de rijken alsmaar rijker en de armen steeds armer.

Al geruime tijd zet de Consumentenbond op Bonaire zich in om het minimumloon gelijk te trekken. Ze zijn nu zelf naar de rechter gestapt. Het kan niet zo zijn dat binnen Nederland niet iedereen gelijk wordt behandeld. In de grondwet staat het immers geregeld en moet men handelen via het gelijkheidsbeginsel. Nu laat men al geruime tijd de inwoners van Bonaire in de steek.

We kunnen toch wel stellen dat het grote gedeelte van de inwoners van Bonaire nazaten van slaven zijn en hierdoor deel uitmaken van het slavernijverleden. Een aantal dagen geleden heeft de Nederlandse regering excuses aangeboden voor het slavernijverleden. De juiste woorden werden gevonden, maar men roept nu naar de juiste daden. De Nederlands regering heeft 200 miljoen vrijgemaakt voor de bewustwording van het slavernijverleden. Hier zou een sociaal minimum op Bonaire van ongeveer 14 miljoen gereserveerd staan. Alleen is er nog geen sociaal minimum vastgelegd voor Bonaire, Saba en Sint-Eustatius. Volgens minister Carola Schouten zou dit over drie jaar geregeld moeten zijn, maar in het Kamerdebat heeft men geen deadline gegeven en stelt men weer een onafhankelijke commissie aan. Dit is al de derde commissie die hiernaar moet kijken.   

Wie weet of er na drie jaar wel een beslissing wordt genomen. Pas in 2025 zou het dus geregeld moeten zijn. Waarom duurt dit dan zo lang? Ik krijg de indruk dat men er gewoon niet aan wil beginnen en de Nederlander niet van de geschiedenis heeft geleerd. Wederom wordt de bevolking op schadeloze wijze behandeld.

Op 10 oktober 2010 is er een einde gekomen aan de Nederlandse Antillen en hebben de eilanden Curaçao en Sint-Maarten een aparte status binnen het Koninkrijk verkregen. Aruba had al een status aparte in 1986 verkregen. Saba, Sint-Eustatius en Bonaire zijn nu speciale gemeente van Nederland geworden. U zou dan met mij eens moeten zijn dat men op deze eilanden gelijk moeten worden behandeld zoals elk willekeurige gemeente in Nederland.

In 2015 heeft een commissie een rapport opgesteld om de eilanden Bonaire, Saba en Sint-Eustatius, onder de naam Caribisch Nederland de staatkundige structuur te evalueren op wetgeving, bestuur en gevolgen van de bevolking. Volgens deze onafhankelijke commissie zijn er zeker positieve resultaten behaald. Zoals in de zorg en in het onderwijs. Men heeft een verplichte zorgverzekering. Alhoewel de mensen op Bonaire, met 54 procent aangeven dat het onderwijs is verbeterd ben ik zelf niet echt zeker van of de positieve geluiden binnen het onderwijs ook gelden voor de Bonairiaanse leerlingen. Houdt men op zekere hoogte rekening met de belevingswereld en leermethodes van deze leerlingen? Raken ze hierdoor niet vervreemd met het onderwijs? Kunnen ze hierdoor hun vaardigheden en intelligentie niet voldoende uiten? Misschien voor een volgende keer het uitzoeken waard.

Minder goede resultaten waren te zien op veiligheid, onderhoud van wegen en is de armoede toegenomen. Kosten voor vervoer, water, internet en energie zijn te hoog. 72 procent van de bevolking van Bonaire gaf in 2015 aan dat de koopkracht slechter is geworden. De redenen zijn onderzocht. Afspraken waren niet helder en er waren grote verschillen in taal, schaalgrote en cultuur, waardoor het proces niet soepel verliep. De mensen zagen een band met Nederland als een pluspunt, maar raken nu teleurgesteld. Het leven op Bonaire is toch anders dan die in Nederland en zaken moeten niet geforceerd geregeld worden. Verandering kost nu eenmaal tijd. Maar heeft Nederland echt 15 jaar nodig om een sociaal minimum op deze eilanden vast te stellen? Dit had allang geregeld moeten zijn!

Wat daarnaast ook als een zorgelijk probleem moet worden gezien. En waar Nederland zich druk om moet maken, is wel de klimaatverandering op Bonaire. Zo zal dit eiland in de toekomst, als eerste Nederlandse gemeente, in 2150 voor één vijfde deel onder water gaan staan. Hierdoor zullen veel duikplekken verloren gaan. Dit niet alleen, maar ook de bekende slavenhutjes aan de kust dreigen dan te verdwijnen. Greenpeace wil de Nederlandse staat voor de rechten brengen. Volgens Greenpeace doet Nederland te weinig om een oplossing voor te vinden. Ook hier duurt alles te lang.

Is Nederland niet verantwoordelijk voor deze problemen? Of wil men hier geen verantwoordelijkheid voor dragen? Blijft men dan niet weer in de “koloniale tijd” hangen? Waar de eilanden opnieuw uitgebuit worden en aan de kant worden gezet? Moet Nederland straks ook hier opnieuw haar excuses voor maken? Nee, men roept naar verandering en een snelle oplossing!