Mexicaanse vrouwen breken barrières in een machocultuur

Op de dag van Goede Vrijdag en bij het schrijven van deze column op Stille Zaterdag, luisterde ik naar Ranchera muziek. Ik werd extra gegrepen door de zangeressen Angela Aquilar en Lupita Infante uit Mexico, die mij werden aangeraden. Twee vrouwen die in hun vele clips met hun stem vol passie hun Ranchera naar voren brengen. Met de vele gedetailleerde Mariachi kostuums en de bijpassende sombrero’s.

Al op vroege leeftijd kwam ik in contact met de muziek uit Mexico. Best apart, aangezien in Nederland, waar ik opgroeide, zeker hier niet snel naar geluisterd werd. Maar vooral door mijn vader en kennissen van mijn ouders kwam ik in aanraking met de Ranchera, de traditionele muziek van Mexico. Ik kon mij nog herinneren dat we enkele keren naar de honkbalvereniging Quick te Amersfoort gingen. Waar veel Antilliaanse en Arubaanse spelers in het team zaten en ervoor zorgden dat Quick de glorietijden heeft doen beleven. Ik kon mij juist de momenten herinneren dat na een wedstrijd in de kantine na een fijne BBQ iedereen bij elkaar kwam. Dit waren dan ook de momenten dat mijn vader zijn gitaar hiervoor had meegenomen en er enkele Ranchera muziek werd gezongen. Voornamelijk bij kennissen thuis werd Ranchera muziek gespeeld.

In de jaren ’40 tot de ’50-er jaren van de vorige eeuw groeiden op Aruba velen op met o.a. Danza, Joropo, Bolero’s en de Mariachi. Men kende de vele Ranchera-artiesten uit Mexico en deze waren zeker in hun jeugd de popsterren van nu. Mexicaanse mannelijke artiesten zoals o.a.: Pedro Infante, Javier Solis, Vicente Fernández, José Alfredo Jiménez, Jorge Negrete en Miguel Aceves Mejía waren vaak de artiesten die de Ranchera muziek domineerden. Later kwamen artiesten als Pepe Aguilar, Juan Gabriel, Alejandro Fernández er nog bij.

Er waren ook zeker vrouwelijke artiesten zoals o.a.: Maria de Lourdes, Ana Gabriel, Lucha Reyes, Aida Cuevas, Chavela Vargas en Lolo Beltrán, maar in het begin waren het juist de mannelijke artiesten die de boventoon voerden. Alhoewel op dit moment nieuwe ontwikkeling zich voordoen, als het gaat om vrouwelijke zangeressen in de Mariachi, hebben vrouwen niet stil gezeten. In 1903 staat Rosa Quirino geregistreerd als eerste vrouw die in een Mariachi band speelden. In 1948 kwam het eerste vrouwelijke Mariachi band, Las Adelitas en in 1967 kwam de eerste in Amerika, Las Rancheritas. Het gaat zelf zo ver dat ook binnen de Mariachi de tijd niet stil heeft gestaan, maar er vanaf 2015 nu ook openlijk een LGBTQ Mariachi groep in Los Angeles is ontstaan. Zorgt dit nu juist voor verbetering of is dit juist het einde van een geprezen cultuur? Laten we hier niet al te lang bij stil staan.

Ik wil het juist even hebben over één van de populairste personen uit de geschiedenis van Mexico, Pedro Infante. Die in 2010 op de tweede plek werd uitgeroepen door de History Channel als belangrijkste Mexicaan van de afgelopen 200 jaar. De eerste plaats werd vergeven aan Benito Juarez, de president van Mexico van 1858 tot 1872. Pedro Infante werd geboren op 18 november 1917 te Sinaloa. In zijn jonge jaren werkte hij als timmerman en kon hij zo zijn eigen gitaar maken. In 1937 zong hij voor het eerst en speelde hij als acteur in 1941 zijn eerste film “la Feria de Las Flores”. In veel films speelde hij de rol van Charro, met veel machogedrag. Ook in het echt leven had Pedro talloze escapades. Hij was echt een rokkenjager. Pedro was een aantal keren getrouwd en gescheiden. In zijn vrije tijd was hij piloot en had hij in 1947 en in 1949 een vliegtuigongeluk. Op 15 april 1957 werd zijn derde vliegtuigongeluk fataal en kwam hij om het leven. Bij zijn begrafenis werd zijn favoriete nummer Amorcito Corazón door een Mariachi-orkest gespeeld.

Zijn zoon Pedro Infante jr. werd geboren op 31 maart 1950 en werkte als architect, nadat hij was afgestudeerd aan de La Salle-universiteit. Al heel snel koos hij voor een carrière als zanger. In 2009 stierf hij aan longontsteking. Zijn dochter Lupita Infante studeerde in Los Angeles aan de universiteit van Californië en kreeg een diploma in etnomusicologie, een wetenschappelijke studie die de muziek van alle volkeren bestudeerd. Deze studie zorgde in de jaren ’60 voor veel betrokkenheid van jonge vrouwen zonder verhinderd te worden door de traditionele mannelijke Mariachi zangers. Om haar studie te betalen was Lupita een chauffeur voor Uber en werkte ze daarnaast als muziekdocente. Toen haar vader overleed wilde ze, net als haar vader, in haar opa’s voetstappen treden. Op 27 september 2019 kwam haar eerste debut album uit “La Serenate” en bevat deze dertien traditionele Ranchera liedjes.

Steeds meer verdwijnt het beeld dat alleen mannen Mariachi kunnen zingen. Meer vrouwelijke Mariachi groepen beginnen nu steeds meer hun intrede te maken en vele proberen zo de Mexicaanse muziekcultuur nieuw leven in brengen. Maar dan wel op hun eigen sterke manier. Vol passie en vol overgaven worden de liedjes bezongen en zorgen dat deze culturele muziek nooit zal doen verdwijnen. Ook op Aruba heb ik dit doen ervaren. Bij de feesten met een Mariachi groep waren juist op sommige momenten de vrouwen die de boventoon voerden met hun krachtige en mooie stemmen.

Tot slot kwam ik te weten dat er in 2019 een leuke comedy film is gemaakt over Pedro Infante. Deze film is op Netflix te zien en het is echt naar mijn mening zeker de moeite waard. In het Spaans heet deze film: “Como caído del cielo”, wat in het Nederlands vertaald kan worden als: “Als uit de hemel gevallen”. De film begint met Pedro Infante. Hij heeft in zijn leven vele goede dingen gedaan en had hij door zijn charmes veel succes bij de vrouwen. Echter is hij op vele momenten in zijn leven een hartenbreker en op een dag sterft hij en mag hij de hemel nog niet binnen. Hij wordt in het lichaam van een imitator teruggestuurd naar de aarde om zijn gedrag tegenover vrouwen te verbeteren. Mocht dat hem niet lukken, dan zou hij naar de hel worden gezonden. Wat heb ik genoten van deze film en deze hoort vanaf nu zeker tot een van mijn favorieten. Als het om de machocultuur gaat, ook in Mexico blijft men niet hangen in oude gewoontes die nu zeker niet meer van deze tijd zijn. Deze film is hier wel een goed voorbeeld van en is vast en zeker een aanrader voor velen.